Jack Ma sinh năm 1964 tại Hàng Châu, Trung Quốc. Là một trong những doanh nhân thành công nhất thế giới, công ty thương mại điện tử Alibaba của ông có hơn 100 triệu khách hàng giao dịch mỗi ngày, tổng tài sản của Jack Ma tính đến thời điểm này là hơn 20.4 tỷ USD.
Nhưng trước khi trở thành người giàu nhất Trung Quốc, Jack Ma đã trải qua những năm tháng tuổi trẻ đầy cơ cực. Vốn chỉ có niềm đam mê duy nhất với tiếng Anh, Jack Ma học hành các môn khác rất lẹt đẹt, đặc biệt là toán, trong buổi phỏng vấn với trang Charlie Rose, ông tiết lộ đã thi tốt nghiệp đại học môn toán 3 lần mới được ra trường.
Khi học cấp 3, chàng trai Jack Ma chỉ học duy nhất môn tiếng Anh, ông học dốt hầu như tất cả các môn khác.
Sau đó Jack Ma đi xin việc ở 30 công ty thì đều bị từ chối, trong số đó có cả vị trí… bán hàng của hãng đồ ăn nhanh KFC.
“Đó là năm đầu tiên KFC mở cửa hàng ở Trung Quốc, tôi nhớ là có 24 người đi xin việc hôm ấy, và 23 người được nhận… ” – Jack Ma chia sẻ với Charlie Rose về kỷ niệm không vui vẻ của mình.
Sau khi thất bại thảm hại trong công cuộc… xin việc, Ma được trường đại học tỉnh Hàng Châu nhận vào làm và trở thành thầy giáo dạy tiếng Anh, thu nhập của siêu tỷ phú lúc ấy là…12 USD (250 nghìn đồng) một tháng.
TÌM RA PHƯƠNG HƯỚNG LẬP NGHIỆP (ALIBABA)
Dù không có kinh nghiệm nào về máy tính hay lập trình, Jack Ma vẫn bị internet làm cho mê hoặc khi lần đầu tiên sử dụng nó trong chuyến đi tới Mỹ năm 1995. Khi đó ông làm việc cho một công ty dịch thuật và sang Mỹ để đòi lại một khoản tiền. Từ khóa đầu tiên của Jack Ma là “beer” nhưng ông ngạc nhiên khi biết không có một loại bia nào của Trung Quốc nằm trong kết quả tìm kiếm. Đó là lúc ông quyết định sẽ thành lập một công ty internet cho Trung Quốc.
Không lâu sau, dịch vụ mua sắm của Jack Ma thu hút thành viên trên khắp thế giới. Đến tháng 10/1999, công ty đã kêu gọi được 5 triệu USD từ Goldman Sachs và 20 triệu từ SoftBank – một công ty viễn thông Nhật Bản chuyên đầu tư vào các công ty công nghệ.
“Chúng ta sẽ làm được bởi chúng ta còn trẻ, và chúng ta sẽ không bao giờ, không bao giờ từ bỏ”, Jack Ma từng nói với các nhân viên của mình.
Tỷ phú Trung Quốc chia sẻ ông luôn cố gắng duy trì một không khí làm việc thoải mái, vui vẻ ở Alibaba. Đầu những năm 2000, khi công ty quyết định thành lập sàn giao dịch trực tuyến Taobao, Jack Ma cùng các nhân viên thực hiện động tác trồng cây chuối trong giờ nghỉ trưa để giữ cho năng lượng luôn tràn đầy.
Năm 2005, Yahoo đầu tư 1 tỷ USD vào Alibaba để đổi lấy 40% cổ phần công ty. Đây là một số tiền rất lớn đối với Alibaba bởi thời điểm đó. Đến năm 2013, Jack Ma từ bỏ vị trí giám đốc Alibaba để trở thành chủ tịch điều hành.
Alibaba chính thức bán cổ phiếu ra công chúng (IPO) vào tháng 9/2014 và huy động huy động được số tiền kỷ lục 25 tỷ USD.
THÁCH THỨC KHI KHỞI NGHIỆP
Khi Ma thành lập Alibaba năm 1998, ông gặp rất nhiều khó khăn về tiền bạc, công ty của ông lỗ vốn liên tục trong 3 năm đầu tiên. “Người khổng lồ” Alibaba khởi nghiệp với 17 thành viên và ai cũng nghèo rớt mồng tơi. Chẳng ai dám nghĩ sẽ có ngày Alibaba trị giá 160 tỷ USD như bây giờ.
Thách thức lớn nhất của Jack Ma lúc đó là chẳng có ngân hàng nào chịu chuyển tiền cho Alibaba, thế là ông quyết định tự xây dựng nên hệ thống chuyển tiền riêng, đó là Alipay, hệ thống thanh toán khổng lồ chỉ đứng sau Paypal bây giờ.
“Rất nhiều người bảo tôi Alipay là một ý tưởng ngu ngốc, nhưng tôi chả quan tâm, vẫn có người dùng thì ngu cũng được” – Jack Ma chia sẻ về ý tưởng táo bạo của ông.
Tính đến thời điểm hiện tại, có hơn 800 triệu người sử dụng Alipay để thanh toán trực tuyến, nếu Jack Ma nghe theo những lời ngăn cản, thì đế chế của ông đã không thể thành công như ngày hôm nay.
Sau khi Ebay “tấn công” Trung Quốc năm 2000, một lần nữa Jack Ma lại đánh cược đời mình bằng dự án Taobao, ông tham vọng Taobao sẽ hạ bệ được Ebay tại thị trường Trung Quốc và ông đã làm được điều đó, Taobao bây giờ đã nằm trong top 20 trang web có lượt truy cập cao nhất thế giới.
KHÔNG NẰM MÃI TRÊN “VÒNG NGUYỆT QUẾ”
Sau 19 năm thành lập, công ty này trở thành đế chế trị giá vài trăm tỷ USD. Thế nhưng “ông trùm” thương mại điện tử Jack Ma lại vừa tuyên bố sẽ từ chức và chọn CEO Daniel Zhang là người kế nhiệm để điều hành tập đoàn Alibaba. Theo kế hoạch, “ngọn đuốc” của Alibaba sẽ được chính thức trao cho ông Daniel Zhang vào ngày 10/9/2019.
Tuyên bố chuyển giao “quyền lực” diễn ra đúng thời điểm “gã khổng lồ” thương mại điện tử Alibaba kỷ niệm 20 năm ngày thành lập và cũng chính vào dịp sinh nhật lần thứ 54 của Jack Ma.
Dù trao chức Chủ tịch Alibaba cho ông Daniel Zhang – người đang đảm nhận vị trí CEO của tập đoàn nhưng Jack Ma vẫn sẽ nằm trong hội đồng quản trị cho tới cuộc họp đại hội đồng cổ đông của Alibaba vào năm 2020.
Jack Ma dự định tiếp tục vai trò của mình với tư cách là nhà sáng lập và có quyền bổ nhiệm hầu hết các vị trí nhân sự quan trọng của Alibaba mặc dù ông không nắm giữ đa số cổ phần.
BÀI HỌC KINH DOANH ĐÁNG HỌC HỎI TỪ TỶ PHÚ JACK MA 1. “Nếu bạn đang 25 tuổi, hãy cứ sai lầm đi”
Không thể phủ nhận sự nổi tiếng và độ lan tỏa trong từng lời nói và những triết lý sâu xa của Jack ma trong các buổi trao đổi, tọa đàm cũng những bạn sinh viên khắp thế giới. Rất nhiều ngôi trường hàng đầu và những nước ngoại giao đã mời Jack Ma tham gia những cuộc trao đổi, trò chuyện cùng các bạn học sinh, sinh viên để khơi nguồn cảm hứng cho các bạn sinh viên phấn đấu, đồng thời mở ra chia sẻ triết lý sâu sắc về sự nghiệp, về cuộc đời con người.
Chính sự nghiệp học tập không mấy thành công của ông được rất nhiều người quan tâm. Ông là một trong những tỷ phú hiếm hoi thường xuyên diễn thuyết, trò chuyện với các bạn sinh viên trong và ngoài nước. Với những phát ngôn cực chất về sự phấn đấu và nỗ lực trong việc tìm kiếm cơ hội và phát triển tương lai.
Tỷ phú Trung Quốc từng dặn các sinh viên hãy cố gắng học hành tử tế ở tuổi 20 và khi ở tuổi 30 hãy theo học một người nào đó tài giỏi. Ông cho rằng, mỗi người đều có những giai đoạn, những thời điểm thất bại và thành công cho riêng mình.
2. Hãy sai lầm nhưng đừng sai lầm để gục ngã, sai lầm phải biết đứng dậy
Đừng nhìn cách ông ấy thất bại hay thành công mà hãy nhìn cả quá trình Jack Ma phấn đấu để đạt đến thành công. Jack Ma cho rằng, ông có thể kém cỏi khi học tất cả các môn học trên ghế nhà trường trừ tiếng anh nhưng ông giỏi ở thứ cần giỏi và nó đã giúp ông thành công.
Mọi người giàu có và thành đạt như Jack Ma, lại luôn hy vọng thế hệ trẻ không nên khi dễ việc học hành. Ông từng có những năm tháng ê chề trong quá khứ vì chuyện học tập và mong muốn từ đó sẽ rút ra những lời khuyên từ cuộc đời mình để giúp các bạn trẻ trưởng thành không cần phải mất quá nhiều thời gian lòng vòng tìm kiếm cơ hội mãi mới mỉm cười như ông.
Đối với ông, thành công hay thất bại không cách nhau là bao. Bạn nên nhớ rằng “Hôm nay khó khăn, ngày mai còn tồi tệ, nhưng ngày kia, mọi thứ sẽ tuyệt vời”. sự thành công luôn ở lẩn quẩn đâu đấy xung quanh chúng ta, chỉ là chúng ta không chịu khởi động, vận hành, thất bại, lạc quan rồi lại tiếp tục vòng quay ấy cho đến khi thành công, đây là bài học kinh doanh của Jack Ma muốn gửi gắm đến các bạn trẻ.
Tỷ phú Trung Quốc khuyên các bạn trẻ: “Nếu bạn đang 25 tuổi, hãy cứ sai lầm đi. Đừng lo lắng. Ngã thì lại dậy. Bạn thất bại, bạn lại đứng lên”
Còn trẻ, con người có quyền phạm sai lầm, biến đó thành trải nghiệm, tài sản tích lũy cho quá trình thành công. Với những con người vĩ đại như Jack ma, thành công không bao giờ dựa vào may mắn, ngoại hình hay những lời châm chọc, dèm pha. Mà là khi chúng ta hết cố gắng.
3. “Đừng than vãn, hãy nghe người khác than phiền”
Cách đây 20 năm, như bao bạn trẻ bế tắc trước cánh cổng cuộc đời, cậu thanh niên ấy cũng từng than thở, oán trách. Ông chán ghét Bill Gates tài giỏi, oán than xã hội bất công, rồi cũng rơi vào những thảm cảnh với hoàng loạt câu từ chối tuyển dụng. Thế nhưng khác với người khác, ông ngồi và suy nghĩ về nguyên nhân tại sao bản thân lại thất bại.
Chỉ khi ông dừng việc kêu than và oán trách, đổ lỗi cho người khác, ông mới nhận ra những hành động này thật ngu ngốc và tốn thời gian, nó chẳng giúp ông giải quyết được điều gì và thay đổi được sự thật phũ phàng ngoài kia. Hơn thế nữa, Jack ma còn ngộ ra một đạo lý để trở thành con người với những triết lý nhân sinh sâu sắc, đó chính là lắng nghe từ chính những lời than phiền của người khác.
4. Đừng đi theo cái bóng của một ai
Mỗi câu ca thán đều cất dấu một câu hỏi tại sao cần giải đáp. Và khi đã tìm thấy câu trả lời cho nó, thì nút thắt sẽ được tháo gỡ và thành quả chỉ còn là vấn đề thời gian. Không vô lý bạn, đó chính xác là con đường Jack Ma trở thành tỷ phú, kiên nhẫn lắng nghe lời than phiền của người khác, tìm cách giúp đỡ và làm giàu cho chính mình.
ở Jack Ma ta học được sự kiên trì và tinh thần lạc quan hiếm thấy. Ông tự tìm kiếm cơ hội cho chính mình, tự rèn luyện vốn tiếng anh thật tốt, bỏ mặc mọi lời dèm pha của người khác, lắng nghe những câu chuyện kêu than của xã hội, kiếm tiền như vũ bão nhờ tinh thần, sự dũng cảm và sức chịu đựng bền bỉ từ chính đôi bàn tay gầy gò ấy.
Con đường mà Jack khuyên chúng ta, những thanh niên tương lai của đất nước không phải là học theo cái bóng của ông, mà là cách để lựa chọn một sự bắt đầu cho những thành công sắp tới. Với Jack, thất bại là khi và chỉ khi dừng tiến về phía trước.
không phải ngẫu nhiên mà Jack Ma quan tâm đến các bạn sinh viên, vì đối với ông, người trẻ là hạt giống xây dựng đất nước, xã hội. Thứ mà mỗi người là tuổi trẻ đều có chính là sức lực và nhiệt huyết. Chính vì thế, ông luôn tâm niệm người trẻ nên cống hiến hết mình, học tập, lao động vinh quang và đừng ngại vấp ngã bởi những thất bại. Bài học kinh doanh từ Jack Ma này bản thân tôi rất tâm đắc.
5. “Không có nhân viên kém, chỉ có lãnh đạo tồi!”
Quan điểm của Jack Ma, tài sản quý báu nhất của công ty chính là nhân tài.
Jack Ma từng nói rằng: “Nguyên tắc để tài năng của một người thực sự phát huy tác dụng giống như việc kéo xe, nếu một người kéo về phía bên này, một người kéo về phía bên kia ắt sẽ hỏng hết việc. Vai trò của tôi tại công ty giống như xi măng, gắn kết nhiều nhân tài ưu tú để họ cùng nhìn về một hướng.
Cụ thể, ta có thể thấy tại Alibaba, mỗi nhân tài đều được bố trí những vị trí công việc phù hợp. Trong quan niệm lãnh đạo của Jack ma có một câu nói: “Đại tài tiểu dụng” hoặc “Tiểu tài đại dụng” đều là vật cản trong quá trình hướng tới thành công. Người lãnh đạo nên biết phát huy sở trường của nhân viên, còn bản thân cần biết quản lý một cách khoa học là được. Khi bồi dưỡng cán bộ quản lý đội ngũ, tôi yêu cầu họ xử lý dứt điểm vấn đề trước khi vấn đề phát sinh. Bạn đưa ra bất cứ quyết định nào cũng đều sẽ ảnh hưởng đến tình hình của công ty từ 3 – 6 tháng.
Có rất nhiều tiêu chuẩn để đánh giá nhân tài nhưng nhân viên được Jack ma tuyển dụng vào Alibaba không phải nhân tài theo nghĩa thường dùng, ông cho rằng: “Nếu sử dụng 6 tháng mà vẫn chưa tìm ra người thay thế mình, chứng tỏ công tác tuyển dụng có vấn đề. 6 tháng không tìm được người chứng tỏ bạn không biết dùng!
Lãnh đạo phải khai thác được tố chất ưu việt nhất từ mỗi nhân viên. Bạn cần tìm ra những ưu điểm mà ngay bản thân họ cũng không biết, đó mới là sự lợi hại của người lãnh đạo.”
Đặc trưng của những nhân tài trong công ty Alibaba bao gồm: Tài năng, kết quả công việc xuất sắc, giá trị quan tương đồng với công ty, có tinh thần làm việc nhóm, là những nhân tài mà doanh nghiệp thật sự cần.
Tuy nhiên trong bối cảnh bộ máy nhân sự ngày càng phình to, rất khó đảm bảo ai nấy đều hội tụ đủ những đặc trưng nêu trên, thế nhưng tiêu chuẩn tuyển lựa ấy giúp Alibaba thu hút được rất nhiều nhân tài.
6. Nhân tài là sự sống của doanh nghiệp
Trên thực tế ngay từ khi bắt đầu khởi nghiệp, Jack Ma đã ý thức được tầm quan trọng của nhân tài đối với sự phát triển của công ty. Nhìn đội ngũ “đánh đông dẹp bắc” của Jack Ma có thể thấy đều là những người ưu tú.
Họ tài giỏi, dũng cảm, có nguyên tắc riêng của bản thân, dốc toàn tâm toàn lực vì công ty mà không tính thiệt hơn, nguyện phấn đấu hết mình vì giấc mơ chung. Với những nhân viên như vậy, Jack ma hết lòng đối đãi tốt với họ.
“Đối với Alibaba, quyền cổ đông hay tiền bạc đều không thể sánh với nhân tài. Những nhân viên có giá trị quan và văn hoá làm việc tương đồng là tài sản đáng nhất của công ty. Lãi suất ngân hàng hiện tại là 2%, nếu đầu tư số tiền đó cho các nhân viên để họ bồi dưỡng, vậy tài sản do nhân viên làm ra sẽ không dừng lại ở con số 2%”.
Trên thực tế bạn có thể thấy nhiều công ty thất bại trong quá trình cạnh tranh không hẳn vì vấn đề thiếu vốn, xét từ góc độ nào đó, một trong những tác nhân trực tiếp là lãnh đạo công ty không có phương pháp quản lý và dùng người đúng đắn.
Như thế, nếu bạn đang quản lý doanh nghiệp và chưa thấy sự thành công nào có phải chăng bạn nên xem xét lại cách dùng người của mình? Đây có lẽ là bài học kinh doanh của Jack Ma đáng suy ngẫm.
7. “Bạn không thể tự làm mọi thứ mà không có sự giúp đỡ của người khác”
Chúng ta có thể là những người tự lập, có thể tự đối diện với nghịch cảnh và tự gặt hái thành công, nhưng bạn không thể làm điều đó một mình. Mọi thành công bạn có được đều có một nền tảng nhất định mà ở đó, bạn được hưởng “quyền lợi” từ sự đóng góp của người khác.
Đó là trường học, là cách bạn được nuôi dưỡng, giáo dục, là cơ sở hạ tầng hỗ trợ,… luôn có những người đi trước đã đặt nền móng cho những người đến sau.
Quan điểm này của Jack Ma hoàn toàn giống như một bài phát biểu của Cựu tổng thống Mỹ Barack Obama vào năm 2012 – những lời nói khiến không ít người tức giận vào thời điểm đó. Có rất nhiều người Mỹ giàu có, thành công đồng ý với tôi rằng họ muốn đền đáp lại một thứ gì đó. Họ biết rằng thành công của họ không đến từ các nhân.
Bạn không tự làm được việc đó. Sẽ có người nghĩ, tôi thông minh thế này cơ mà. Đúng, nhưng ngoài kia có bao nhiêu người thông minh đấy. Người khác lại nghĩ, tôi thành công vì tôi chăm chỉ hơn bất kỳ ai khác. Đấy là bạn chưa biết ngoài kia có hàng tá người cũng cần mẫn, miệt mài mỗi ngày thôi.
Nếu bạn sở hữu một doanh nghiệp thành công, nó càng không phải bạn tự làm ra. Mà ai đó đã lao động, ai đó đã phát triển hệ thống internet tốc độ cao,…
Bộ phim không thành công vì một diễn viên, nó còn phụ thuộc vào một đội ngũ hùng hậu phí sau. Vì thế, bạn đừng nghĩ rằng thành công này là do mình bạn tạo ra, nhiều cái đầu thì chắc chắn sẽ sáng tạo hơn một người. luôn ghi nhớ, không ai có thể tự làm mọi thứ.
Bạn có thể thấy mấu chốt thành công ở đây là Jack Ma có tham vọng, có hoài bão và dám thực hiện ước mơ của mình dù bị nhiều người, thậm chí là người thân phản đối. Ông luôn tâm niệm rằng thành công hay thất bại không quan trọng, quan trọng là những bài học mà bạn nhân được, đó là một dạng của thành công.
Jack Ma Định Hướng Sự Nghiệp Cho Các Bạn Trẻ
Tóm gọn lại, ông đưa ra bốn câu hỏi then chốt mà thế hệ trẻ cần phải suy nghĩ và ghi nhớ:
+ Khả năng phục hồi là gì? Chỉ khi đã nếm trải đủ sự khó khăn, lời than trách, bất bình và những thất vọng, bạn mới hiểu thế nào là khả năng hồi phục.
+ Nhiệm vụ của bạn là gì? Để siêng năng hơn, chăm chỉ hơn và tham vọng hơn người khác.
+ Chỉ những người ngốc mới dùng miệng để nói. Người thông minh sử dụng bộ não còn người khôn ngoan thì biết dùng trái tim.
+ Bên cạnh đó, Jack Ma cũng khuyên người trẻ nên phát triển sự nghiệp theo một khung nhất định.
Dựa vào sự nghiệp của mình, ông đã phác họa một khung sự nghiệp theo độ tuổi khiến nhiều người phải gật gù tâm đắc sau khi đọc xong:
– 20 đến 25 tuổi: Tìm cho mình một người thầy giỏi, học hành chăm chỉ và không ngừng tích lũy kinh nghiệm.
+ Ngoài ra, bạn trẻ cũng đừng sợ mắc sai lầm, hãy cứ đương đầu với những thử thách, thất bại lại đứng lên. Jack Ma nhấn mạnh: “Nếu bạn đang 25 tuổi, hãy cứ sai lầm đi.
+ Đừng lo lắng. Ngã thì lại dậy. Bạn thất bại, bạn lại đứng lên”.
– 25 đến 30 tuổi: Tìm cho mình một ông chủ giỏi và cũng nên xin vào một công ty nhỏ.
+ Ông chủ giỏi sẽ dạy chúng ta nhiều điều bổ ích, còn công ty nhỏ sẽ giúp chúng ta biết đam mê, biết làm nhiều việc một lúc.
– 30 đến 40 tuổi: Làm những việc mình giỏi và thành thạo.
Theo Jack Ma, khi bước vào độ tuổi này, bạn cần xác định được công việc bạn đang làm có phải công việc yêu thích của bạn hay không. Nếu có, hãy tập trung vào nó.
– 40 đến 50 tuổi: Làm công việc bạn giỏi nhất. Vào độ tuổi này, bạn nên tập trung mọi thứ để phát triển việc bạn giỏi nhất, và cũng đừng nhảy việc nữa vì đã quá trễ rồi.
– 50 đến 60 tuổi: Dành thời gian và cơ hội để đào tạo những người trẻ tuổi bởi theo Jack Ma, lớp trẻ đầy nhiệt huyết và năng động nên khi bạn giúp đỡ họ, họ cũng sẽ giúp bạn làm tốt việc của mình và thăng tiến hơn.
– Ngoài 60 tuổi: Dành thời gian vui chơi với con cháu.
Jack Ma cũng chia sẻ thêm rằng ông luôn tin vào hai nguyên tắc: Thái độ của bạn quan trọng hơn khả năng của bạn.
Giống như vậy, quyết định của bạn cũng quan trọng hơn những khả năng bạn có.
“Muốn thành công, hãy học hỏi từ những sai lầm của người khác, đừng chỉ học từ những câu chuyện thành công”
Jack Ma chia sẻ rằng hiện giờ các lớp dạy thành công nói quá nhiều về bí quyết dẫn tới thành công nhưng không hoặc chẳng mấy khi nói tới thất bại. Tuy nhiên, những câu chuyện thành công của người khác sẽ chỉ truyền cảm hứng để chúng ta cố gắng phấn đấu, những thất bại của họ mới là kho báu quý giá.
Tấn Phát